L’Armoricaine en breton et en gallo

Nos panneaux bilingue, Français/Breton, Français/Gallo sont en vente à 22 € auprès de la Fédération des Races de Bretagne !

Gouenn Arvorig (Trad / oblp)

Krouet e oa bet ar ouenn saout-se dre verlañchañ saout brizhruz Karaez gant tirvi Durham edibenn an XIX kantved. Gwechall e oant brudet evit al laezh a veze roet a-fonn gante. Goude-se e oant bet prizet-kenañ evit o c’hig a galite, dreist-holl e-keñver blaz. E 1934 e oa un 360 000 bennak a saout Arvorig e Breizh a-bezh. Koulskoude, un tregont vloaz bennak diwezhatoc’h, e oa bet ar ouenn-se war-nes mont da get abalamour ma oa gouennoù hag a daole muioc’h a laezh evite.

En arvar e oa ar ouenn-se hag evit talañ ouzh ar blegenn fall-se zo bet roet bec’h gant Kevredigezh Desaverien ar ouenn saout Arvorig, bet krouet e 2010, evit gwareziñ ha brudañ ar glad genetek dibar-se. Gant ar strivoù-se e teuas ar saverien hag ar vevezerien da briziañ saout Arvorig adarre, gant saout Arvorig, ken evit o rusted, evit an aez m’eo sevel anezhe, hag evit kalite o c’hig.

Kartenn identelezh ar ouenn :

  • 1,30 – 1,40m a-rez an draen
  • Pouez keitat diwar o sav : 900 kg evit ur vuoc’h
  • Blevenn ruz (etre gell-teñval hag akajou), dezhe kerniel stumm ur gornegenn gante, troet etrezek an tu a-raok, gwenn beg o lost ha sklaer o glaourgennoù
  • Buoc’hed int hag a vag mat o leueoù peogwir e taolont laezh a-fonn

An niver a vuoc’hed

Ur 1 230 buoc’h bennak a oa e 2023, un taol-kaer

rak ne chome nemet 20 femelenn e Breizh e 1990.

L’Armoriqhënn (trad. en gallo : Chubri / A.-L. Vétillard, A. Sëliër, B. Ôbrée)

Ste raç de bouvin vièn du couézment ent·r la Gârr-rouj de Câréez ë dé toriao de Durham qhi s fi a la fin du 19m siëq. L’Armoriqhënn të bin cnu d’aotr fae pourr yétt avantaïjouzz a fèrr du lèt. Ë pée è dvin vrae ëmée pourr lé calitë d sa chèrr, ë pourr son gout, surtout. En 1934, n’avë alentourr 360 000 bétt de raç armoriqhënn den toutt la contrée d la B·rtingn. Mée trentt aun pu tard, è maunqi d disparétt, a caozz qe l’mondd chouâzissein dé raç pu avantaïjouzz.

Pourr se chfi de ste câ gandilheûz, le Souèton d-z Ëlvou d la Raç dé Bouvin Armoriqhin, qhi’a të fondë en 2010, i s’ée engaïjë pourr gardë ë valantë ste patrimouènn jënëtiq qhi’ée râl. Grâç a sé-z ëfort, la vach armoriqhënn ratirr le gout d-z ëlvou e dé manjou, ôssi bin pasq’èl ée qhëru ë façil a ëlvë conm pasqe sa chèrr ée d graundd calitë.

Cartt d’identitë d la raç :
• 1,30 – 1,40m ô gârot
• Pouâz vif en mouèyënn : 600-900 kg (pourr ënn vach)
• Pelaïj rouj (ent·r brin ë coulërr d’acajou) ; dé côn·n en créssaunt dvèrr le dvaunt ; le bout d la cou qhi’ée bllaunc ; dé morviéer cllër.
• Ënn vach qhi nouri bin son viao, raport q’èl ée avantaïjouzz a fèrr du lèt.
Lé vach armoriqhënn, i fon ënn viaundd o in pèrsilhaïj consëqent ë in bon raport ent·r l’onmëga 6 ë l’onmëga 3 !


Nonbr

N’a alentourr 1 230 vach en 2023, ënn bèl afèrr vu q n’avë pu rin q 20 fëmèl den la contrée d la B·rtingn en 1990.